در زمانهای که آهنرباها نقش اساسی در زندگی ما دارند و نمیشود حتی لحظهای از آنها دور بود و بدون حضور آنها زندگی کرد؛ باید در رابطه با وسایلی که آهنرباها میتوانند روی آنها اثر بگذارند، مراقبت ویژهای داشت. ساعتها یکی از این وسایلی است که نیاز به این نوع از مراقبتها دارد. منظور از آهنربا بهطور دقیقتر میدان مغناطیس و تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی است که حول محور زندگی ما در جریان است. این میدان که در کنار ما با آرامش درحال زندگی است، برای ما خطری ندارد و گاها حتی حضور آن را احساس نمیکنیم. ولیکن میتواند روی وسایلی که روزمره از آن استفاده میکنیم (در اینجا منظور ساعت است) اثر بگذارد و روند معمول آن را مختل کند. مثلا باعث شود زمان دچار نوسان شود و گاهی دقیق نباشد. البته تاثیر میدان مغناطیسی بر روی برخی از برندهای ساعت مانند
کاسیو و برند
ویولت کمتر از بقیه است. اما اینگونه نیست که هیچ تاثیری بر روی آن ها نگذارد. از همین رو لازم است تا با تاثیر میدان مغناطیسی بر ساعت مچی آشنا شویم.
میدان های مغناطیس چه تاثیری بر ساعت مچی دارد؟
در این صورت ممکن است ساعت مچی شما زمان را بهطور نامنظم نشان داده و یا کلا از حرکت بایستد و به اصطلاح عامیانه بخوابد. قرارگیری متناوب در معرض میدانهای مغناطیسی روند عادی ساعت شما را تحت تاثیر قرار میدهد، خواه ساعت شما یک ساعت مکانیکی اتوماتیک یا کوکی بوده و یا حتی ساعت مدل کوارتز و تمامی مدلهای موجود در بازار.
شاید هیچوقت ساعت شما برای همیشه از کار نیافتد ولی ایراد پیدا خواهد کرد. قرار گیری در معرض کم میدان مغناطیسی ممکن است برای مدتی خیلی کم ساعت شما را دچار نوسان کند اما قرار گیری به مدت طولانی در کنار آهن رباهای قوی باعث اختلال کارکرد بخش های اصلی تنظیم حرکت موتور ساعت در ساعتهای مکانیکی می گردد.
تست ساده مغناطیس زدگی ساعت مچی با کمک یک قطب نما
در ساعت های کوارتز، تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی و قرار گرفتن در میدان مغناطیسی منجر به کند شدن یا توقف ساعت میشود. مادامی که ساعت در این میدانها قرار دارد به کارکرد نرمال خود برنخواهد گشت. جلو رفتن بسیار سریع و یا عقب ماندن زیاد ناگهانی است، اگر ساعت شما دچار شوک و ضربه نشده است، بارزترین نشانه اینکه ساعت شما دچار مغناطیسزدگی شده است. برای سالیان متوالی، کمپانیهای ساعتسازی برای رفع این مشکلات با ساعتهایشان دست و پنجه نرم میکنند. که البته این چالش هنوز با تولید اجزا و قطعاتی غیر فلزی ادامه دارد.
البته ساعت سازانی مانند
Rolex، امگا، لونژین، بلان پن، تاکنون اقدام به تولید موتورهایی کردند که از احتمال مگنت شدن دورتر باشند ولی هنوز بهطور قطعی نتیجهبخش نبوده است.
امروزه اکثر چرخ بالانس (رقاصک یا بالانسیه) موتورهای ساعت از فنرهای تولید شده توسط شرکت نیواروکس (زیر مجموعه شرکت سواچ) استفاده میکنند که ادعا میکند که شاه فنرهای ساخته شده توسط این شرکت، در برابر آهن ربایی شدن مقاوم هستند، که البته این موضوع صحت ندارد چون این فنرها نیز هنوز میزان زیادی از فلزات را در آلیاژ خود به همراه دارند و وجود حتی اندکی از فلزات در شی، باعث قرارگیری در معرض مغناطیسزدگی و تاثیر آهنربا روی ساعت مچی میشود.
علت عملکرد نادرست ساعت چیست؟
همچنین تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی باعث به هم چسبیده شدن لایه ها فنری شده و در اصل میزان آزاد فنر برای کار بسیار کاهش مییابد، که این امر باعث عقب ماندن ساعت و در موارد شدیدتر ممانعت در ادامه کار ساعت میشود و همانطور که گفته شد خلل در روند نرمال ساعت پیش میآید تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی بهروی قطعات و اجزای استیل ساعت مشکل دیگری است، که منجر به عملکرد نادرست زمان سنج ها می شود. این مشکل بیشتر در ساعتها بند استیل شایع است.
اجزای فلزی حتی بعد از خروج از میدان های آهن ربایی، هم چنان مغناطیس را در خود حفظ می کنند و خود تبدیل به آهن ربا می شوند. شرکتهای سازنده ساعت مچی امروزه روز تلاش میکنند تا اکثر قطعات فلزی را با آلیاژ های جدید و مدرن غیر فلزی جایگزین نمایند.
در گذشته خصوصا چرخ دنگهای ساعت به شدت تحت تاثیر میدانهای مغناطیسی عملکرد خود را از دست میدادند. امروزه با ساخته شدن و به وجود آمدن پالتها از سنگ یاقوت و چنگالها ی پالت از فلزات غیر رسانا این موضع اصلاح یافته است. شاه فنرها استیل نیز از اجزایی بودند که میتوانستند در مجاورت با آهنرباها دچار مشکل شوند، با آلیاژهای مدرن امروزی این مورد تا حدودی بر طرف شده است.
برای ساعتهایی که آسیب دیدند این آسیب برای همیشه وجود نخواهد داشت، فقط نمیتوانند زمان رابه نحو صحیح نشان دهند. اگر ساعت شما زمان را به واسطه آهن ربایی شدن نامنظم نشان میدهد اصلا نگران نباشید، تقریبا هر ساعتسازی باید بتواند این مشکل را برطرف سازد، چون بسیار شایع است و اجتناب ناپذیر. بعضی اوقات با یک دستگاه آنتی مگنتِ ساده این ایراد مرتفع میگردد و ساعت شما مثل روز اولش کار میکند.
انواع میدان مغناطیسی و تاثیر آن بر روند کاری ساعت
همانطور که میدانید میدانهای مغناطیسی را میتوان به دو گونه توسط جریان مستقیم و یا متناوب تولید نمود. آنتی مگنتها از یک جریان متناوب برای از بین بردن حالت آهن ربایی اجزا استفاده میکنند. این دستگاه با جا به جایی سریع قطبها موفق به رفع مغناطیس زدگی و ایجاد تعادل در عملکرد ساعت میشود.
در این حالت ساعت یا اجزای آهن ربایی شده در معرض دستگاه آنتی مغناطیس قرار گرفته و به آهستگی از آن دور می شوند تا میدان مغناطیسی ایجاد شده در ساعت یا اجزای آن را از بین ببرند معمولا با یکبار استفاده ساعت به روال عادی خود برگشته ولی در موارد نادری ممکن است نیاز به غیر مغناطیسی کردن برای بار دوم داشته باشید.
دستگاه رفع مغناطیس ساعت
به لطف تکنولوژی دستگاهی نیز اختراع شده که از راه همگام سازی با گوشی های تلفن هوشمند می توانند جایگزینی مناسب برای آنتی مگنت های سنتی باشند، یکی از سازندگان آنتی مگنت، شرکت به نام لپسی سوئیس می باشد، که دستگاه مخصوص به همراه اپلیکیشن ویژه موبایل، تبلت و کامپیوتر را به همراه دستگاه های خود ارایه می دهد و هرکس به راحتی میتواند ساعت خود را غیر مغناطیسی نماید.
شما میتوانید دستگاههای رفع مغناطیس را با قیمت مناسب تهیه کنید. لازم به ذکر است که علت جلو و عقب ماند ساعت شما همیشه آهن ربا نیست. بنابراین ساعت بایستی توسط یک تعمیر کار حرفه ای ساعت، بررسی شود. برای یک ساعتباز حرفهای یا علاقهمند به ساعت مفید است که تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی را بذاند و نحوه برطرف کردن آن نیز آشنایی داشته باشد.
روشهای برطرف کردن تاثیر مغناطیس بر ساعت مچی
برای اینکار سه روش پیشنهاد میکنیم:
- استفاده از دستگاه های آنتی مگنت
- استفاده از مونتیور ها یا تلویزیون های قدیمی سی آر تی. برای اینکار ساعت خود را به صفحه مونیتور چسبانده و تلویزیون را دیگاس کنید، صدای کلیکی شنیده شده و صفحه ری استارت می شود. این کافیست تا خاصیت آهن ربایی ایجاد شده در ساعت شما را برطرف نماید
- در نهایت اگر پاسخ نگرفتید به یک تعمیرکار مجاز مراجعه بفرمایید.
ساعتهایی مثل سری «
جیشاک» از این قاعده مستثنا هستند و توسط کمپانی به عنوان ساعتهای مقاوم در برابر مغناطیس اعلام و در بازار به همین شهرت شناخته شدهاند. نمونههای دیگری از این دست ساعتها در اماکن نظامی کاربرد دارد و استفاده میشود.به هرحال جدایی از این میدانها غیرممکن است. برای ساعتبازها دانستن این نکات ضروری است و میتواند در مواقع ضرور به کارشان بیاید.